Obchody uroczystości w Malborku organizowali :- Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów – Szef Krajowej Administracji Skarbowej Marian Banaś; Przewodniczący Krajowej Sekcji Kolejarzy NSZZ „Solidarność” Henryk Grymel; Starosta Powiatu Malborskiego – Mirosław Czapla; Burmistrz Malborka – Marek Charzewski. 

Uroczystości rozpoczęły się złożeniem, przez poszczególne delegacje, w tym i przedstawicieli malborskich Kół ZŻWP: koło 19M – płk Jerzy Litwiński, koło 20M – ppłk Adam Hoderny, koło 21M – mjr Witold Mameła, kwiatów pod pomnikami:

- na Cmentarzu Komunalnym / Pomnik Stalagu XXB, Pomnik Kombatantów, Pomnik Policjantów Powiatu Malborskiego , Pomnik Żołnierzy armii Krajowej/;

- na Cmentarzu Wojennym przy ul. 500 – lecia / Pomnik Poległych Żołnierzy Wspólnoty Brytyjskiej.

Główne uroczystości odbyły się pod Pomnikiem Celników Polskich – w Malborku Kałdowie. Narrator Krajowej administracji Skarbowej na rozpoczęcie uroczystości wygłosił następujące przemówienie:

„W imieniu organizatorów dzisiejszej uroczystości: Sekretarza Stanu Pana Mariana Banasia,

Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Gdańsku Pana Tomasza Słaboszowskiego, a także

burmistrza Miasta Malborka Pana Marka Charzewskiego, pragnę serdecznie powitać wszystkich uczestników dzisiejszych uroczystości patriotycznych.

Przybyliśmy pod Pomnik w Kałdowie, by przypomnieć o bohaterach wrześniowych wydarzeń z roku 1939 i uczcić ich pamięć. Chcemy upamiętnić bohaterską postawę polskich celników, którzy otoczeni przez wroga, samotnie, lecz niezłomnie, trwali na straży interesów Rzeczypospolitej na wysuniętych placówkach Ekspozytury Polskiego Inspektoratu Ceł w Gdańsku. Mieściły się one m. inn. w Sztutowie, Nowym Dworze Gdańskim, Kałdowie, Szymankowie i Piekle. Jeden z pierwszych aktów damatu II wojny światowej rozegrał się na pobliskim wiadukcie, gdzie w wagonach kolejowych mieściła się placówka polskich inspektorów celnych. Trwali w tym miejscu już od maja 1939r., od chwili, gdy niemieccy bojówkarze z SA spalili ich siedzibę w centrum Kałdowa. To tutaj rankiem 1 września 1939r.,

kilka minut po godz. czwartej podczas ostrzelania przez pociąg pancerny, którego załoga chciała zająć ważne strategiczne mosty w Tczewie, ranni zostali inspektorzy celni – Józef Król i Ludgard Rakowski. Kilka chwil po likwidacji polskiej placówki celnej w Kałdowie, na stacji w pobliskim Szymankowie inspektor celny Stanisław Szarek wystrzeliwuje czerwoną rakietę, która jest sygnałem dla polskich żołnierzy w Tczewie do wysadzenia mostów. W sekundę później bohaterski celnik ginie od niemieckiej kuli. W sumie tego poranka w Szymankowie ginie 21 Polskich celników i kolejarzy, a także członków ich rodzin. Jest to zemsta za ostrzeżenie polskich żołnierzy w Tczewie i wysadzenie strategicznie ważnych mostów.

W setną rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości nie zapomnimy również o celnikach

z Gdyni i innych miejscowości Pomorza, którzy zostali zamordowani przez Niemców w Piaśnicy. Data mordu została wybrana nieprzypadkowo. Wszyscy zostali rozstrzelani 11 listopada 1939r., w 21 rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości.

Dziś , jak co roku, stajemy przed pomnikiem Poległych Celników Polskich, aby oddać cześć wszystkim tym, którzy oddali życie w obronie Ojczyzny.”

Po powyższym przemówieniu wprowadzono pododdziały Służby Celnej, Wojska Polskiego, Poczty Sztandarowe z orkiestrą Morskiego Oddziału Straży Granicznej. W skład Pocztu Sztandarowego Kół ZŻWP Malborka weszli kol. kol. Jarosław Przastek, Adam Suchiński i Witold Mameła.

Wciągnięto Flagę Państwową na maszt i został odegrany Hymn Państwowy, po czym głos zabrał podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów nadinsp. Piotr Walczak a następnie Burmistrz Malborka Marek Charzewski.

Kapelan Krajowej Administracji Skarbowej poprowadził modlitwę za poległych i zmarłych, oraz za wszystkich bohaterów II wojny światowej. Odczytano Apel Pamięci I złożono kwiaty pod Pomnikiem.

Wyprowadzoniw pododdziałów Służby Celnej, Wojska Polskiego, Pocztów Sztandarowych z orkiestrą Morskiego Oddziału Straży Granicznej zakończyły uroczystości pod Pomnikiem Celników Polskich;

Tekst i foto – Zdzisław Kowalski